کلاژن (collagen) فراوانترین پروتئین در بدن شما است و حدود یک سوم ترکیب پروتئین آن را تشکیل میدهد.
کلاژن یکی از اجزای اصلی ساخت استخوانها، پوست، ماهیچهها، تاندونها و رباطها است.
این ماده همچنین در بسیاری از قسمتهای دیگر بدن از جمله رگهای خونی، قرنیه و دندانها یافت میشود.
شما میتوانید کلاژن را به عنوان “چسبی” در نظر بگیرید که همه این موارد را در کنار هم نگه داشته است.
در واقع، این کلمه از کلمه یونانی “kólla” گرفته شده است که به معنی چسب است.
وظیفه کلاژن در بدن چیست؟
حداقل 16 نوع کلاژن وجود دارد. چهار نوع اصلی عبارتند از نوع I ، II ، III و IV
بیایید نگاهی دقیق تر به چهار نوع اصلی کلاژن و نقش آنها در بدن بیندازیم:
نوع I . این نوع 90 درصد کلاژن بدن شما را تشکیل میدهد و از فیبرهای متراکم تشکیل شده است و ساختار پوست، استخوانها، تاندونها، غضروف فیبری، بافت همبند و دندانها را تأمین میکند.
نوع II این نوع از الیاف فشردهتر ساخته شده و در غضروفهای لاستیکی یافت میشود، که مفاصل شما را محکم میکند.
نوع III. این نوع از ساختار ماهیچهها، اندامها و شریانها پشتیبانی میکند.
نوع IV. این نوع به تصفیهکردن کمک میکند و در لایههای پوست شما یافت میشود.
با افزایش سن، بدن شما کلاژن کم و با کیفیت پایین تر تولید میکند. یکی از علائم قابل مشاهده آن در پوست این است که پوست سفتی خود را از دست داده و نرم میشود. غضروف نیز با افزایش سن ضعیف میشود.
مواد مغذی تأثیرگذار در افزایش تولید collagen
تمام کلاژن به عنوان پروکلاژن تولید میشود. بدن شما با ترکیب دو اسید آمینه – گلیسین و پرولین، پروکلاژن میسازد. در این فرایند از ویتامین C استفاده میکند.
میتوانید با دریافت مقدار زیادی از مواد مغذی زیر به بدن خود در تولید این پروتئین مهم کمک کنید:
ویتامین C. مقادیر زیادی در مرکبات، فلفل دلمهای و توت فرنگی یافت میشود.
پرولین. مقدار زیادی در سفیده تخممرغ، جوانه گندم، محصولات لبنی، کلم، مارچوبه و قارچ یافت میشود.
گلیسین. مقدار زیادی در پوست مرغ و ژلاتین یافت میشود، اما گلیسین در غذاهای مختلف حاوی پروتئین نیز یافت میشود.
مس. مقادیر زیادی در خرما، دانه کنجد، پودر کاکائو، بادام هندی و عدس یافت میشود.
علاوه بر این، بدن شما به پروتئین با کیفیت بالا نیاز دارد که حاوی اسیدهای آمینه مورد نیاز برای ساخت پروتئینهای جدید است. گوشت، مرغ، غذاهای دریایی، لبنیات، حبوبات و توفو حاوی منابع عالی اسیدهای آمینه هستند.
چیزهایی که به کلاژن آسیب میرسانند
خوردن بیش از حد شکر و کربوهیدراتهای تصفیه شده. شکر توانایی کلاژن در ترمیم خود را مختل میکند.
مصرف شکر افزوده شده و کربوهیدراتهای تصفیه شده را به حداقل برسانید.
گرفتن بیش از حد آفتاب. اشعه ماوراء بنفش میتواند تولید کلاژن را کاهش دهد.
از قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب خودداری کنید.
سیگار کشیدن. سیگار تولید کلاژن را کاهش میدهد.
این عمل میتواند بهبود زخم را مختل کرده و منجر به ایجاد چین و چروک شود.
برخی از اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس نیز میتوانند به کلاژن آسیب برسانند.